Wollukse Praot (J)
De reis door het Waalwijkse dialect is vandaag aangekomen bij de letter J. Ken je zelf nog bijzondere woorden? Wij zijn blij met alle inzendingen, of het nu woorden zijn die met een J of met een andere letter beginnen!
Juin
In de tijd van ’t nog zelf inmaoke, mòkte oons moeder ok aaltij zilverjùntjes in. Ze kòcht bij de gruunteboer ’n aontal kiloos en dan moese wij mee z’n alle meehelpe om die juin schôn te maoke. Dè deeie we buite op de plòts. Dan zaate we mee heêl de femilie mee de traone in de oôge de jùntjes schôn te maoke. Dòr wieren ‘r in ‘ne kòrte tijd veul schôngemòkt en dòr ies heêl wè afgejaankt – nie te zuinig. In ’t kòrt gezeed: dan zaate we te juine. Ge kont dan gruust ‘ne scheet laote want dè rook tòch niemand, aanders kreegde wir dè geaauwhoer van “Wie zit ‘r nou wir te juine?” Want ok scheete laote noemde ze juine. ’s Zondags mòkte oons moeder ok altij heêle lekkere bouillonsoep mee heêl veul vleês en ballekes, en daor ginge nou die jùntjes òn op. We aate irst alleên de soep op, en mee mòsterd en de jùntjes aate we dan ’t vleês en de ballekes. ‘n Ooversekst iemand, die waar juinig, en van iemand die aaltij mee gekkighed beezig was, zeeie ze: “Dè ies me tòch ‘ne juin!”
Onzichtbaar meervoud
Het meervoud van juin is ook juin: Ze mòkte de juin schôn. Er komt geen uitgang -e of -s bij. Er zijn meer woorden in het Wolluks met een onzichtbaar meervoud. Een greep daaruit:
jong · Dè jong wier geplaogd dur de jong van hierneffe.
schoén · Doe nou tòch oe schoén ies aon, ge moet nòr school!
knijn · Hoeveul knijn hedde gullie thuis?
beên · Hij hee allebaai z’n beên gebrooke.
steên · Vatte gij ies twee breeie steên!
haand · Ge moet vange mee baai oe haand.
èèrpel · Ik zij heêl de middag èèrpel òn’t schelle gewiest.
appel · Alle maansvolk uit Bork van boove de zestig ies vroeger wel ies ‘òn de appel’ gewiest.
Ouder Waalwijks kende ook nog meervouden als boôm en pèèrd, maar die zijn nu zeldzaam. Ook veel woorden uit het lijstje krijgen tegenwoordig een uitgang in het dialect van jongere Waalwijkers.