Onze reis door het Waalwijks dialect brengt ons ditmaal bij de letter H. De dialectgroep is benieuwd naar jouw bijzondere Wollukse woorden die met een H (of een andere letter!) beginnen. Heb je nog tips?
herketèèk
Bij oons in de buùrt wônt ’n gezin mee ’n vrouw des huizes. Daor wòrt de rest van oons buùrt gewoôn nie goéd van. Ze mòkt mee Jan en alleman ruuzie. D’r ies hòst gin meens wòr ze‘t nie mee òn de stòk hee gehad. D’n eênigste wòr ze gin ruuzie mee mòkt, ies d’re vent; mer die hit dan ok niks te vertelle. Die ies slim: z’ne kòp stòi lòs van ’t jao en neeie knikke zoo es zij ’t wil. ’t Ies ’n echte herketèèk.
Het woord herketèèk heeft een bijzondere herkomst: architect. Architect heeft in de geschiedenis van veel dialecten de negatieve betekenis gekregen van een heerszuchtig persoon. Toen het eenmaal de vorm erketek had, kwam er in sommige plaatsen een h bij vanwege allerlei associaties met andere woorden. In Vlijmen deed herketek bijvoorbeeld denken aan de giftige, ruw behaarde tak – oftewel tek – van de herikplant. Bij ons in Waalwijk werd het nog mooier: hier fuseerde herketek met het woord tèèk, ‘teek’. Tèèk werd al gebruikt als benaming voor een bazige vrouw en dus was de verhaspeling gauw gemaakt: herketèèk. In andere dialecten treffen we allerlei vormen aan, waaronder herketerk, erketet en harketrieker.
haauwkijnd
· zorgenkind voor wie de ouders moeten blijven zorgen · ‘t ies tòch verschrikkelijk es ge zo’n kijnd het, dè blijft hil z’n lèève ‘n haauwkijnd.
haffel
· handvol · Kom mer ies hier, dan krijde ’n haffeltje oolienotjes van oopas.
hartelijk
· hartig · Al dè zuút spul, daor geef ik niks om. Ik heb veul liéver wè hartelijks.
hondsgezèèk (elk –)
· steeds weer · Dè meens zeurt elk hondsgezèèk oover d’r kwaoi beên.
hòrenkele
· bij het lopen de enkels steeds tegen elkaar stoten · Dè menneke hi krom bintjes. Hij doe niks es hòrenkele es-ie lopt.
