De Langstraat stond nog tot in de twintigste eeuw bekend om haar bloeiende schoenindustrie. Waalwijk werd vaak als centrum van dit gebeuren beschouwd. Toch werd rond 1850 het meeste werk nog steeds met de hand gedaan.
Vaak waren deze huisjes het eigendom van de bewoner van één van de huizen aan de hoofdstraat aan het begin van de dam. De dam heette dan ook wel een mijn; het 'mijn' van de eigenaar. In de naam van de dam of mijn komt dit af en toe terug, zoals dat met de naam Goudmijn het geval is.
Een particulier liet vaak dergelijke woningen bouwen voor zijn eigen werknemers. Zo hoefden er geen nieuwe straten te worden aangelegd.
Allerhande voorzieningen, zoals toiletten, moesten gezamelijk door de bewoners van een dam worden gebruikt. Op de foto van de Leeuwenkuil (rechtsonder) is in het midden nog deze gemeenschappelijke toilet te zien; het kleine gebouwtje.
De Leeuwenkuil, hier gezien vanaf de Winterdijk,
verbond de Grotestraat met de achterliggende polders
Vanaf het midden van deze eeuw zijn veel van deze kleine arbeidershuisjes gesloopt. De huisjes in bijvoorbeeld de Leeuwenkuil werden gesloopt in 1963. De huisjes in de Hooisteeg (linksboven) werden echter ten dele gespaard. Enkel de bebouwing aan de rechterkant is namelijk gesloopt en wel in 1968.
De schoenmaker en zijn gezin
Een schoenmakersbaas in Waalwijk had zo ongeveer tien werknemers in dienst die elke week voorgesneden overleer, zolen en garen meekregen. De zaterdag daarop leverden de schoenmakers de baas dan de handgemaakte schoenen.
De schoenmakers hadden een arm bestaan. Het werk was zwaar en bijvoorbeeld kinderen moesten al vanaf jonge leeftijd meehelpen de kost te verdienen.
Er moest dan ook geprofiteerd worden van tijden dat er werk was. Zo af en toe, als de vraag naar schoenen daalde, kon het namelijk gebeuren dat een schoenmaker minder werk kreeg aangeboden. Dit betekende minder geld en dus vaak armoede.
Ook ziekte kon zorgen voor een verslechtering van de leefomstandigheden. Schoenmakers die waren aangesloten bij een gilde konden hier een beroep op doen. In een ander geval waren zij aangewezen op de armenzorg
Thuiswerkende schoenmakers in de Goudmijn rond 1910.
De naam 'Goudmijn' was welhaast spottend gekozen; de schoenmakers in deze dam konden namelijk slechts rekenen op een schamel loon.